Motivatie

Telefoons van tafel!

Te vaak gebeurt het mij, dat ik van mijn kinderen te horen krijg dat ik mijn telefoon weg moet leggen. “Telefoons van tafel!” roepen ze in koor. En terecht. Nu weet ik vanuit mijn interesse en vakgebied dat een groot gedeelte van mijn gedrag onbewust is en leg ik uit aan mijn kinderen dat mijn systeem 1 (zie Kahneman) daar schuld aan is. Ik begrijp dat ze het boek niet hebben gelezen en de naam spellen in YouTube geeft vooral Engels filmpjes.

Voor iedereen die dit probleem herkent van onbegrip bij zijn familie, ben ik toch eens op zoek gegaan naar wat er recentelijk gepubliceerd is over dit onderwerp en vooral ook antwoord op de vraag: wat kan ik er aan doen?

De dopamine vormt gewoonte

In een interessant artikel op Lemonade.com (https://bit.ly/2JfrbX9) wordt mooi en simpel uitgelegd hoe dopamine in je brein een rol speelt bij het vormen van een gewoonte. Dopamine is een neurotransmitter die ervoor zorgt dat je je goed voelt. Door het frequent gebruiken van je telefoon en de afgifte van dopamine, gaat je brein je telefoon associëren met een goed gevoel. En dat is waar systeem 1, het onderbewuste, een belangrijke rol gaat spelen.

Dus ik leg aan tafel uit: “Ik kan er ook niets aan doen, mijn onderbewuste drijft me naar de telefoon voor die snelle shot van dopamine. Jullie willen toch dat ik me goed voel?” Als lezer zul je begrijpen dat ik weinig begrip krijg aan tafel. Dan toch maar op zoek naar een oplossing, aangezien ik ook wel snap dat dit slecht (voorbeeld)gedrag is.

Rol van notificaties

Een van de elementen die een belangrijke rol spelen in ons handelen is dat gedrag altijd start met een trigger. En zie hier de rol van de notificatie. De trigger begint met het knipperende lichtje van je LED. Die LED-trigger kan je natuurlijk uitzetten en dat doe ik. Maar in mijn persoonlijke experiment heb ik gemerkt dat dit uitzetten niet voldoende is.

Heel vaak pak ik in een onbewuste handeling mijn telefoon in mijn hand, ontgrendel het scherm met een vingerafdruk en ben ik op zoek naar iets van een notificatie. Ik ben er nog niet helemaal achter wat mij persoonlijk nu triggert, maar volgens het stuk op Lemonade.com zou dit te maken hebben met de basisbehoefte die we allemaal hebben om connectie te maken met andere mensen. Toch eens opletten in welke sociale context ik dit voornamelijk doe. (En hoe zit dat dan als we aan tafel zitten en te eten..?)

LinkedIn notificatie

Even terug naar mijn observaties. Ja hoor, een “2” bij het LinkedIn logo. Ondertussen heeft mijn brein geleerd bij enkel de verwachting van een beloning, alvast dopamine aan te maken (Schultz 1997 – https://bit.ly/2HnVGEC).Spannend, snel even kijken. Oh, er is iemand jarig. Nou daar doe ik niet aan op LinkedIn, ik vind het zelf ook een beetje raar als mensen me gaan feliciteren via LinkedIn. Vervolgens notificatie 2: een connectie met een nieuwe baan. Oh dat had ik gisteren al gezien, gewoon in mijn tijdlijn. Ik had die persoon al gefeliciteerd. En als voormalig database marketeer, vraag ik me af waarom LinkedIn daar geen rekening mee houdt, moet toch kunnen als je het gedrag van je gebruikers volgt.Of ligt dit niet in het belang van LinkedIn? Resultaat van mijn handelen: het doel van LinkedIn is bereikt, ik heb weer tijd besteed op hun platform. Engagement is gestegen. En ik ben 3 minuten van mijn tijd kwijt en niets wijzer geworden. Maar heb wel de snelle shot in mijn brein: oh wat voel ik me goed, maar wel voor heel erg kort.

Apple en Google gaan gebruiker helpen?

Nu ben ik zelf geen Apple-gebruiker, maar via berichtgeving zag ik dat in iOS 12 Apple een belangrijke feature gaat toevoegen: beheren en gebruik van notificaties en apps (link https://apple.co/2J8lxpA en scroll door naar “Do Not Disturb, Notifications and Screen Time”). En ook Google heeft bekend gemaakt om een dergelijke functie toe te voegen aan de volgende versie van Android. Op zich kan ik dit heel erg toejuichen, maar ik wil daar graag een kanttekening bij plaatsen.

In mijn eigen zoektocht, als Samsung/Android gebruiker heb ik Thrive geïnstalleerd staan op mijn telefoon. Zoals de omschrijving in de PlayStore zegt: Thrive is een app dieje helpt om controle te nemen over je leven, door je tools te geven die grenzen stelt aan technologie, waardoor je diepere connectie met je zelf en anderen kan maken.

In mijn eigen ervaring is het hele zwakke punt aan deze APP, de gebruiker. Ik zelf moet er namelijk voor kiezen om deze APP aan te zetten en mijzelf off-line te plaatsen. En daarbij moet ik ook nog kiezen hoe lang ik dat wil doen in minuten of uren. En dit alles doet me herinneren aan de uitspraak die we vaak gebruikten binnen het vakgebied CRM: “A fool with a tool is still a fool”. De software is niet de oplossing, het gedrag moet ik aanpassen.

Nieuw experiment nodig

Toch wil ik zelf minder naar mijn telefoon grijpen en ik besef me dat het ongewenste gedrag een gewoonte is. Voor mijn werk is het essentieel onderdeel van mijn werkdag. Maar in mijn privé omgeving moet het kunnen om mijn telefoon niet te gebruiken. Ik heb een nieuw experiment bedacht, gebruik makende van de theorie van B.J. Fogg en zijn Tiny Habits. Kern van deze theorie is als je nieuw gedrag koppelt aan een bestaande trigger, dan ben je in staat om dit nieuwe gedrag sneller aan te leren en kost het je minder wilskracht.

Mijn nieuwe gewenste gedrag is om na thuiskomen van een dag werk minimaal 2 uur met mijn volle aandacht aanwezig te zijn bij mijn gezin. Om mij te helpen wil ik bij het wegleggen van mijn spullen op hun vaste plek, mijn telefoon voor 2 uur op Thrive zetten. Daarmee ben ik mobiel 2 uur onbereikbaar. Daarna mag ik alles doen wat ik wil. Dus:

1 – Trigger: thuiskomen van werk

2 – gewenst gedrag: offlinezetten telefoon voor 2 uur

3 – beloning: volle aandacht voor en van gezin

Binnenkort laat ik jullie weten of ik nog vaak bij het eten te horen krijg: “telefoons van tafel”.

NB Wat grappig is, is dat het type beloning bij stap 3 ervoor zorgt dat er weer een andere neurotransmitter vrijkomt, namelijk serotonine. Dit komt doordat je diepere connectie maakt met mensen die je dierbaar zijn, sociale connectie. Maar daar in een ander artikel meer over.

Barry de Groot

Geef een reactie